Lachgas moet apart worden ingezameld, los van het gewone restafval. ‘Er kunnen restgassen in zitten’, legt Aldo uit. ‘Dat is gevaarlijk als de cilinders in de buurt van vuur komen, of als ze bijvoorbeeld geplet worden en ontploffen. Dus mensen moeten ze niet zelf meenemen of in de container gooien. Wat je wel moet doen? Foto maken en melden via de MeldR-app of telefoonnummer 14010.’
Elke dag 3 busjes
Deze donderdagochtend zijn er 113 meldingen. Aldo is een van de chauffeurs van de speciale ‘lachgascilinderopruimwagens’. Op 5 dagen in de week rijden ze met 3 busjes door de stad om de cilinders op te halen. ‘Geen vaste route, we rijden op de meldingen die binnenkomen’, vertelt hij. ‘Het gebied waar de meeste meldingen zijn, krijgt prioriteit’.
Vandaag is dat het centrum. Aldo rijdt naar de Boomgaardhof, een straat en parkeerterrein aan de achterkant van winkels en bedrijven. Het is er een flinke bende, met rondslingerend zwerfafval, kartonnen dozen en jawel, ook een paar lachgascilinders.
Lachgas als drug
Van oudsher wordt lachgas gebruikt als kortdurend narcosemiddel in de zorg, en als gaspatroon in bijvoorbeeld slagroomspuiten. Maar mensen gebruiken het ook als drug. Het geeft een vergelijkbaar effect als alcohol: licht in je hoofd, giechelig, een ‘dronken’ gevoel. Nadelige bij-effecten zijn er ook, zoals verward, duizelig of misselijk worden of zelfs het bewustzijn verliezen. Ook kunnen je lippen en longen bevriezen. En deelnemen aan het verkeer is gevaarlijk omdat je reactiesnelheid minder wordt.
Gebruikers op stille plekjes
Daarom is het sinds 2023 verboden om lachgas als drug te gebruiken, bezitten, produceren of te vervoeren. Toch is er nog steeds een groep die het gebruikt, vooral jongeren tussen de 18 en 25 jaar. Aldo kent inmiddels de plekjes waar ze meestal uithangen. ‘Vooral op stille plekjes en achterafweggetjes. Pas vond ik iemand slapend, met de lachgascilinder in zijn armen geklemd. Triest hoor.’
Opruimen kost wat
Sinds de strafbaarstelling is ook het afval een probleem. De gebruikte cilinders zwerven door de hele stad. Voor de gemeente was het zoeken hoe dat afval het beste opgeruimd kan worden. ‘Inmiddels hebben we het hele proces van inzamelen en verwerken aardig op orde, met een afhandelingstermijn van ongeveer 5 werkdagen’, vertelt gebiedscoördinator Jiyan Canpolat. ‘We werken daarvoor samen met een aannemer, die de cilinders veilig verwerkt.’ Dat kost wel wat: in 2024 ging het om ruim 1,3 miljoen euro voor het afvoeren en verwerken.