ROTTERDAM - Op maandag 10 november herdacht Rotterdam de grootste razzia van Nederland. Precies 81 jaar geleden pakte de Duitse bezetter 52.000 mannen op in Rotterdam en Schiedam. Zij werden weggevoerd om dwangarbeid te verrichten. Burgemeester Carola Schouten legde tijdens de herdenking een krans bij het razziamonument aan de Parkkade, met op de achtergrond de Erasmusbrug.


In de nacht van 9 op 10 november 1944 omsingelden 8.000 Duitse soldaten de stad. Bruggen, pleinen en toegangswegen werden afgesloten en het telefoonverkeer werd stilgelegd. De razzia vond plaats op 10 en 11 november en was zo goed georganiseerd dat ontsnappen vrijwel onmogelijk was. In totaal werden 52.000 mannen van 17 tot 40 jaar opgepakt in Rotterdam en Schiedam en via elf verzamelpunten, waaronder de Puntegaalstraat, de tramremise aan de Kootsekade en De Kuip, gedeporteerd voor de zogenoemde Arbeitseinsatz.

Zo'n 500 mannen keerden nooit terug. Zij kwamen om door uitputting, ziekte of oorlogsgeweld. Mannen die het overleefden, spraken na de oorlog zelden over wat ze hadden meegemaakt. Het trauma van de razzia werkte nog generaties lang door.

Het razziamonument op de Parkkade, ontworpen door kunstenaar Anne Wenzel, werd in 2023 onthuld door oud-burgemeester Ahmed Aboutaleb. De plek was bewust gekozen: centraal tussen de verzamelpunten van toen en met zicht op de verbinding tussen Noord en Zuid. Elk jaar vindt hier de herdenking plaats, waarbij de burgemeesters van Rotterdam en Schiedam een krans leggen.